به نقل از «فارس»

آب از سرچشمه گل‌آلود است / ره‌نامه نظام تربیت رسمی و عمومی در جمهوری اسلامی ایران - بخش سوم

تاریخ انتشار: ۱۰ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۱۰۶۹۷

مجتبی عابدپور، پژوهشگر میز تربیت رسمی، اندیشکده فرهنگ و تربیت دانشگاه امام صادق علیه السلام

 ره‌نامه در مبانی نظری، ناظر به تعیین برخی مباحث مهم و اساسی درباره نظام تربیت رسمی عمومی (نظیر تعیین رسالت و کارکردها، حدود مسئولیت، نقش ارکان جریان تربیت در این نظام و نحوه ارتباط آن با دیگر عوامل سهیم و مؤثر) بر مبنای فلسفه خاص تربیت رسمی و عمومی و با توجه به مقتضیات اجتماعی و شرایط زمانی و بومی نوشته شده است (مبانی نظری، ص 327).

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ره‌نامه نقشه‌ای است که بر اساس آن، تحول در نظام تربیت رسمی عمومی، مبتنی بر الگویی کلان که متکی بر مبانی نظری است، انجام می‌شود.

 

در مبانی نظری، رهنامه عبارت است از طرحواره‌ای مفهومی و نظام‌مند که لوازم و دلالت‌های مبتنی بر فلسفه تربیت رسمی عمومی را با بهره‌مندی مناسب از یافته‌های علوم تربیتی در عرصه سیاست و عمل در نظام تربیت رسمی عمومی مشخص می‌کند. این الگوی نظری جامع خصوصیات وضعیت مطلوب این نظام را مشخص می‌کند و همچنین با بیان تعریف، وظایف، رویکرد، اصول و روابط هر یک از زیرنظام‌های اصلی آن، چگونگی تحقق عملی آن‌ها را ترسیم می‌کند (مبانی نظری، ص 328).

ره‌نامه فناوری تبدیل مبانی به خط‌مشی‌ها است و حراست از خط فکری مبانی را در خط‌مشی‌ها با رعایت اقتضائات بر عهده دارد.

 

به عبارت دیگر، ره‌نامه نقشه‌ای است که بر اساس آن، هر گونه تحول اساسی در نظام تربیت رسمی عمومی، مبتنی بر الگویی کلان که متکی بر مبانی نظری و دلالت‌های فلسفه تربیت اسلامی است، انجام می‌شود.

 نکته قابل توجه در این بخش، تعریف و کارکرد ره‌نامه یا دکترین است. ره‌نامه را می‌توان به نوعی واسطی برای ارتباط میان فلسفه و خط‌مشی قلمداد کرد؛ بدین معنا که از یک‌طرف الهام گرفته از مبانی و مبادی عمیق فکری و فلسفی بوده، و از طرف دیگر، متناسب با مقتضیات مکان و زمان راهنمایی برای خط‌مشی‌های زمان‌مند و مکان‌مند است.

نمونه‌های بسیاری برای نقض این کارکرد در سند تحول بنیادین به مثابه خط‌مشی‌های حاصل از مبانی نظری و ره‌نامه وجود دارد.

 

در این صورت، ره‌نامه به نوعی فناوری تبدیل مبانی به خط‌مشی‌ها است و وظیفه حفظ و حراست از خط فکری مبانی را در خط‌مشی‌ها با رعایت اقتضائات بر عهده دارد. حال آنکه نمونه‌های بسیاری برای نقض این کارکرد در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و زیرنظام‌های آن به مثابه خط‌مشی‌های حاصل از مبانی نظری و ره‌نامه وجود دارد که به عنوان نمونه به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

1. فعالیت‌های بخش خصوصی در توسعه کمی و کیفی که رقابت در فعالیت‌های تربیتی را (برای جذب متقاضیان بیشتر از طریق عملکرد بهتر) تشدید می‌نماید (مبانی نظری، ص 395).

فعالیت‌های بخش خصوصی در توسعه کمی و کیفی رقابت در فعالیت‌های تربیتی را تشدید می‌نماید.

 

2. تخصیص بودجه مبتنی بر ستانده، مانند تعداد «متربیان موفق» به‌همراه قدرت‌سپاری برای انتخاب عوامل تربیتی (مبانی نظری، ص 395).

3. درگیرشدن شهرداری‌ها و استانداری‌ها در مسائل تربیت رسمی و عمومی بویژه مسائل مالی (مبانی نظری، ص 396).

انتقال بار مالی تربیت رسمی و عمومی به متقاضیان و خانواده‌ها

 

3. انتقال بار مالی تربیت رسمی و عمومی به متقاضیان و خانواده‌ها (مبانی نظری، ص 397)

4. استفاده از تحلیل هزینه-فایده در نظام تربیت رسمی و عمومی به‌عنوان مبنای تصمیم‌گیری و توانمندی‌های متناسب با آن و با مشارکت عوامل سهیم و مؤثر (مبانی نظری، ص 397).

توسعه رقابت، به‌مثابه رویکردی برای ارتقای کارایی نظام تربیت رسمی و عمومی

 

5. توسعه رقابت، به‌مثابه رویکردی برای ارتقای کارایی نظام تربیت رسمی و عمومی؛ به‌نحوی که دولت مجاز به مخدوش کردن حوزه عملکرد سازوکارهای بازار نباشد (مبانی نظری، ص 398).

 با توجه به اینکه مبانی نظری درصدد ارائه نسخه‌ای نظری-بومی بوده و اساساً ره‌نامه نسخه‌ای بومی است و نسبت به مقتضیات زمان و مکان ملاحظاتی دارد، توصیه‌های آن نیز می‌بایست این موارد را رعایت کند. اما همانطور که در این پنج توصیة زیرنظام مالی مشاهده می‌شود، تجویزهای ارائه شده ربط چندانی به مبانی نداشته و چه بسا با آن تناقض دارد! به نظر می‌رسد یکی از گلوگاه‌هایی که منجر به انحراف برنامه‌های زیرنظام و بعضاً سند تحول شده است، خلاء کارکردی در ره‌نامه است.

یکی از گلوگاه‌هایی که منجر به انحراف برنامه‌های سند تحول شده است، خلاء کارکردی در ره‌نامه است.

 

در واقع، با فرض مطلوبیت بخش اول و دوم مبانی نظری (که یادداشت‌های پیشین عکس آن را نشان دادند)، در صورتی که ره‌نامه نتواند این ارتباط را به خوبی برقرار کند، خط‌مشی‌های اجرایی در میدان عمل نیز در بهترین حالت، قطاری است که با سرعت حرکت می‌کند، اما در جهت نامطلوب!

نقل از: کانال اندیشکده فرهنگ و تربیت اسلامی @farhang_tarbiat

انتهای پیام/

از شما صاحبنظر گرامی در حوزه تعلیم و تربیت هم دعوت می کنیم، از نویسندگان، ممیزان و اعضای هیئت تحریریه پنجره تربیت باشید. برای ارسال مطالب و عضویت در هیئت تحریریه، از طریق ایمیل FarsPanjarehTarbiat@gmail.com مکاتبه فرمائید.

منبع: فارس

کلیدواژه: مبانی نظری سند تحول بنیادین مبانی تربیت ره نامه تربیت رسمی نظام تربیت رسمی و عمومی نظام تربیت رسمی عمومی نظام تربیت رسمی خط مشی ها مبانی نظری خط مشی سند تحول ره نامه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۱۰۶۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مبانی تئوری و فکری محکم اسلام علت ماندگاری انقلاب اسلامی است

معاون هماهنگ کننده نمایندگی ولیفقیه در سپاه انصار استان همدان، گفت: مبانی تئوری و فکری محکم اسلام علت ماندگاری انقلاب اسلامی است. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، محسن همدانی پیش از ظهر امروز در جمع اصحاب رسانه با گرامیداشت هفته عقیدتی و سیاسی، اظهار داشت: اگر اخبار اقدامات و فعالیت‌هایی که توسط نهادها انجام می‌شود، به هنگام نباشد جبهه دشمن دست به‌کار شده و زحمات افراد بی‌فایده می‌شود.

وی با تشریح جایگاه مهم اطلاع‌رسانی در فضای کنونی جهان درباره عملیات طوفان‌الاقصی، گفت: شاید روزمرگی‌ها سبب شده توجه مردم به این عملیات بزرگ کم شود، اما بزرگی این عملیات به این است که حماس به عنوان یک گروه کوچک هفت ماه است که در حال مقاومت در برابر یکی از قدرت‌های نظامی منطقه است.

معاون هماهنگ کننده نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه استان همدان با اشاره به مقاومت مثال‌زدنی مردم غزه، درباره عملیات وعده صادق، افزود: از تمام اقصی نقاط کشور موشک‌هایی به سمت اسرائیل شلیک شده و پادگان و پایگاه‌هایی که از آنجا اقدام به ترور فرماندهان ما کرده بودند مورد هدف قرار گرفتند.

وی با بیان تاریخچه شکل‌گیری هفته عقیدتی پرداخت و عنوان کرد: رهبر گروه فرقان فردی تحصیل‌کرده بوده و حتی تفسیر قرآن دارد، اما بیماری فکری و اعتقادی او سبب شد افراد بسیاری همچون شهید مطهری به شهادت برسند.

همدانی با بیان نظرات امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب پیرامون آثار برجسته و مهم شهید مطهری و همچنین لزوم مطالعه آنها گفت: 124 جلد کتاب از شهید مطهری در عرصه‌ها و موضوعات مختلف به جا مانده که به دلیل قلم روان و جذابی که دارند خواندن آنها، برای هر قشری مناسب است.

در ادامه این جلسه حجت‌الاسلام علیرضا جمشیدپور، معاون عقیدتی سیاسی سپاه استان نیز با گرامیداشت هفته عقیدتی و سیاسی، اظهار داشت: علت ماندگاری انقلاب اسلامی این است که مبنای تئوری و فکری آن مستحکم است.

وی با بیان اینکه در هفته عقیدتی و سیاسی 30 عنوان برنامه برگزار می‌شود، افزود: برگزاری کوهپیمایی خانوادگی نیروهای کادر سپاه و بسیج، برگزاری همایش حکمت مطهر، تجلیل از مربیان عقیدتی و هادیان سیاسی، عطر افشانی مزار شهدا، برگزاری 15 مسابقه کتابخوانی از آثار شهید مطهری، برپایی نمایشگاه کتاب با محوریت آثار شهید مطهری، برگزاری یادواره شهدای فرهنگی با محوریت شهید تقی بهمنی، تجلیل از مربیان جهادی، راه‌اندازی کانال‌های پاسخگویی به شبهات رایج در بین دانش‌آموزان، برگزاری لیگ‌های ورزشی، شرکت در نماز جمعه، برپایی نشست‌های بصیرتی و حلقات صالحین از جمله برنامه‌های تدارک دیده شده برای هفته عقیدتی و سیاسی در استان است.

انتهای پیام/